Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in San Francisco’da ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesi ve Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Toplantısı’na katılması dünyada geniş yankı uyandırdı. Dünya kamuoyunda Xi-Biden zirvesi biraz daha öne çıkmış olabilir. Zira dünyaya ve iki ülke halkına olumlu mesajlar veren bu zirve Çin-ABD ilişkilerinin gidişatında önemli rol oynayacak.

Ancak Xi Jinping’in zirveden sonra katıldığı 30. APEC Ekonomik Liderler Toplantısı’nda yaptığı konuşma en az zirve kadar dünya siyaseti için önemliydi ve dünyaya özellikle de Asya-Pasifik bölgesine ümit veren çağrılar içeriyordu. Hatta uzmanların bu çağrıları önem sırasına koymakta zorlandıkları söylenebilir.

TİCARET SİYASİLEŞTİRİLMEMELİ

Öncelikle Xi Jinping, ekonomik ve ticari konularda siyasileştirme, silah haline getirme veya güvenlikle ilgili imalar empoze etme girişimlerine karşı olduğunu yineledi. Çin lideri ayrıca bilim ve teknoloji sektöründe değişim ve iş birliğini teşvik etme çağrısı yaparak, bilimsel ve teknolojik ilerleme için açık, adil, eşitlikçi ve ayrımcı olmayan bir ortam için birlikte çalışmanın gerekliliğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Xi, APEC Ekonomik Liderler Toplantısı mekanizmasının kurulmasından bu yana bölgesel forumun her zaman açıklık ve kalkınma konusunda küresel ön saflarda yer aldığını hatırlattı.

Xi, dünya ekonomisinin çok sayıda risk ve zorlukla karşı karşıya olduğuna işaret ederek, APEC ekonomilerinin küresel zorlukların üstesinden gelmek için birlikte çalışması ve açık, dinamik, dirençli ve barışçıl bir Asya-Pasifik topluluğu oluşturma yönündeki Putrajaya Vizyonunu tam olarak yerine getirmesi gerektiğini belirtti.

YENİLİKÇİLİĞE VE AÇIKLIĞA BAĞLI OLUNMALI

Xi’nin bir çağrısı da APEC ekonomilerinin bölgesel kalkınmayı artırmak için yenilikçiliğe ve açıklığa bağlı kalmaları yönündeydi. Xi, “Serbest ve açık ticareti ve yatırımı teşvik etmeli, Dünya Ticaret Örgürü merkezli çok taraflı ticaret rejimini desteklemeli ve güçlendirmeliyiz, küresel sanayi ve tedarik zincirlerini açık ve istikrarlı tutmalıyız, düzgün akışı sürdürmeliyiz” diye konuştu.

Xi, bölgesel ekonomik entegrasyonun teşvik edilmesinin öneminin altını çizerek, Asya-Pasifik’te Serbest Ticaret Bölgesi inşasının hızlandırılması ve bölgesel kalkınma fırsatlarını paylaşmak için APEC Bağlantı Planının tam olarak uygulanması çağrısında bulundu. Cumhurbaşkanı Xi ayrıca herkese fayda sağlayan yeşil ve kapsayıcı kalkınmayı teşvik etme çabalarını desteklediklerini aktardı.

Yeşil ve düşük karbonlu kalkınmaya geçişi hızlandırmak için Xi, APEC ekonomilerinin Biyo-Döngüsel-Yeşil (BCG) Ekonomiye ilişkin Bangkok Hedeflerini hayata geçirmeleri ve “yeşil”i Asya-Pasifik büyümesinin tanımlayıcı bir özelliği haline getirmeleri gerektiğini söyledi. Xi, “Çin, karbon zirvesi ve karbon nötrlüğü hedefine doğru aktif ancak ihtiyatlı adımlar atıyor ve yeşil kalkınmaya geçişini hızlandırıyor” ifadesini kullandı.

KALKINMA KÜRESEL GÜNDEMİN MERKEZİNE ALINMALI

Kalkınmanın yeniden uluslararası gündemin merkezine alınması çağrısında bulunan Xi, Çin’in yoksulluğun azaltılması, gıda güvenliği, sanayileşme ve kalkınma finansmanı alanlarında işbirliğini derinleştirmek ve küresel bir kalkınma topluluğu oluşturmak amacıyla Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ne tüm tarafların katılımını memnuniyetle karşıladığını söyledi. .

Xi, Çin’in barışçıl kalkınmaya bağlılığını sürdürdüğünü ve kalkınmanın nihai hedefinin “kimseyi yerinden etmemek” ve insanların hayatlarını iyileştirmek olduğunu bir kez daha yineleyerek Çin’in modernleşmesinin tüm ülkelerin modernleşmesi için dünyaya daha fazla ve daha büyük fırsatlar getireceğini belirtti

REFORM VE DIŞA AÇILMANIN 45.YILI

2023 yılının Çin’de reform ve dışa açılma politikasının uygulanmasının 45. yıldönümü olduğunu hatırlatan Xi, “Yüksek nitelikli kalkınma ve açıklık arayışını sürdüreceğiz. Çin’in modernizasyonu, yeni dönemde tüm dünyanın modernleşmesine katkıda bulunacaktır.” dedi.

Xi, ayrıca tüm APEC ekonomilerine serbest, açık ticareti ve yatırımı koruma, Dünya Ticaret Örgütü merkezli çok taraflı ticaret sistemini destekleme ve güçlendirme ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını ve düzgün akışını sürdürme çağrısında bulundu.

Çin, küresel bağlantıyı teşvik etmek ve açık bir dünya ekonomisi inşa etmek amacıyla kısa süre önce 3 Uluslararası Kuşak ve Yol Forumu’nu ve 6. Çin Uluslararası İthalat Fuarı’nı (CIIE) düzenledi. 6.CIIE, 154 ülke, bölge ve uluslararası kuruluştan temsilcilerin katılımıyla, geçen yılın fuarına göre yüzde 6,7 artışla ve 78,41 milyar dolarlık geçici ticaret anlaşmalarıyla önemli bir kilometre taşı oldu.

Araştırmalar Kuşak ve Yol iş birliğinin Asya-Pasifik bölgesinin kalkınmasına fayda sağladığını gösteriyor. En güzel örneklerden biri de Kunming-Vientiane Demiryolu Hattı. Dünya Bankası’nın araştırmasına göre, Kuşak ve Yol İnisiyatifi kapsamında inşa edilen ilk ulusötesi demiryolu olan ve Çin’in Kunming şehrini Laos’un Vientiane şehrine bağlayan bu hat, uzun vadede Laos’un toplam gelirini yüzde 21 artıracak.

ÇİN’İN RCEP’E KATKISI

Xi, Çin’in APEC’i ekonomik ve teknik iş birliğinde desteklemeye devam edeceğini ve Asya-Pasifik kalkınma “pastasını” büyütmek için diğer üye ekonomilerle birlikte çalışacağını da ifade etti.

Bu arada Çin’in Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) Anlaşması’nın uygulanmasında en yüksek standartları uyguladığını belirtmek gerekiyor. Çin Ticaret Bakanlığı‘nın verilerine göre, 2022 yılında Çin’in diğer RCEP üyesi ülkelerle ticareti yıllık yüzde 7,5 artışla 12,95 trilyon yuana (1,8 trilyon dolar) ulaştı ve Çin’in toplam dış ticaretinin yüzde 30,8’ini oluşturdu.

Asya Kalkınma Bankası’nın yayınladığı 2023 Asya Ekonomik Entegrasyon Raporu, Çin’in bölgenin toplam ekonomik büyümesine yüzde 64,2, mal ticaretindeki büyümeye yüzde 37,6, hizmet ticaretindeki büyümeye ise yüzde 44,6 katkı sağladığını gösteriyor.

YENİ BİR ALTIN 30 YIL

Çin Cumhurbaşkanı Xi, Asya-Pasifik iş birliğinde yeni başarılar elde edilmesi ve yeni bir ‘‘altın 30 yıl’’ yaratılması için diğer APEC liderleriyle birlikte çalışmaya hazır olduğunu kaydetti.

Çin lideri ana amacın, “bölge halklarının ve gelecek nesillerin refahı” olduğunun altını çizdi.